Hoe kun je aantonen dat je als zelfstandig ondernemer werkt?
Steeds meer mensen kiezen ervoor om als zelfstandig ondernemer te werken. Maar hoe toon je aan dat je daadwerkelijk als zelfstandige werkt en niet als verkapt werknemer? Het onderscheid tussen een opdracht en een arbeidsovereenkomst is niet altijd even duidelijk. We gaan in gesprek met de juridische experts van DAS. In deze blog lees je hoe je jouw positie als zelfstandig ondernemer kunt verstevigen.
Steeds meer mensen kiezen ervoor om als zelfstandig ondernemer te werken. Maar hoe toon je aan dat je daadwerkelijk als zelfstandige werkt en niet als verkapt werknemer? Het onderscheid tussen een opdracht en een arbeidsovereenkomst is niet altijd even duidelijk. We gaan in gesprek met de juridische experts van DAS. In deze blog lees je hoe je jouw positie als zelfstandig ondernemer kunt verstevigen.
Hoe beschermt de wet jou als zelfstandig ondernemer?
Als zelfstandige loop je tegen grote uitdagingen aan. Bij ziekte ontvang je geen doorbetaling, je bouwt geen vakantiedagen of vakantiegeld op en alle kosten komen voor eigen rekening. De wet beschermt kwetsbare zelfstandigen die feitelijk werknemersrechten missen, maar wel als werknemer te beschouwen zijn. Neem bijvoorbeeld bezorgers bij postbedrijven of maaltijdbezorgers. Zij werken vaak onder dezelfde omstandigheden als werknemers, maar zonder de beschermende arbeidsovereenkomst.
Voor zelfstandigen die twijfelen aan hun rechtspositie, biedt de wet een kader om hun situatie te laten beoordelen. Wil je als zelfstandig ondernemer je onafhankelijkheid behouden? Dan is het zaak zorgvuldig te kijken naar de voorwaarden waaronder je werkt. Het belangrijkste is om als zelfstandig ondernemer duidelijk je zelfstandigheid aan te kunnen tonen en te zorgen dat de praktische uitvoering van je werk overeenkomt met wat er op papier staat.
Een groot voordeel van onze dienstverlening is dat je makkelijk advies kunt inwinnen. Dat heeft DAS voor alle ondernemers in Nederland, dus ook voor jou.
Neeltje Sprenger - Andela, Advocaat Contractenrecht bij DAS
Je zelfstandigheid aantonen
Als zelfstandig ondernemer is het belangrijk om je zelfstandigheid duidelijk te kunnen aantonen. Een duidelijk aangetoonde zelfstandige status zorgt voor een heldere positie tegenover je opdrachtgever, maar ook tegenover de Belastingdienst. Vermijd deelname aan dagelijkse bedrijfsroutines van je opdrachtgever. Focus op je rol als externe specialist die specialistische kennis in de organisatie brengt om de opdracht uit te voeren. Denk onder andere aan:
1. Een duidelijke opdracht
Je hebt een duidelijk afgebakende opdracht met een begin en een eind. Vermeld welk resultaat er opgeleverd moet worden. Je beslist zelf over hoe, wat en waar je het werk uitvoert voor zover dat mogelijk is.
2. Administratie
Daarmee kun je aantonen dat je een echte onderneming runt, zoals:
- KVK-inschrijving
- Eigen website
- Eigen materiaal (laptop, telefoon, auto etc.)
3. Investeringen en kosten die jouw zelfstandigheid aantonen
- Opleidingskosten
- Het hebben van een arbeidsongeschiktheidsverzekering
- Het hebben van een beroepsaansprakelijkheidsverzekering
Gedraag je als een autonome persoon binnen de organisatie. Dit betekent bijvoorbeeld dat je zelf bepaalt wanneer je aan het werk gaat, hoe je opdrachten uitvoert en wanneer je met vakantie gaat. Hoe meer van deze zelfstandigheid je kunt aantonen, hoe groter de kans is dat je als echte ondernemer wordt gezien.
No-go's in een opdracht
Hetzelfde werk doen als werknemers in de organisatie
Als zelfstandig ondernemer moet je je werk duidelijk kunnen onderscheiden van dat van werknemers in loondienst. Van werknemers kun je verwachten dat zij deelnemen aan groepsapps en teamvergaderingen. Als zelfstandig ondernemer ben je daar niet per se een onderdeel van. Houd dat in gedachten als je de opdracht uitvoert
Jezelf niet mogen vervangen
Een belangrijk kenmerk van echt zelfstandig ondernemerschap is de mogelijkheid tot vervanging. Dit moet niet alleen theoretisch mogelijk zijn, maar ook praktisch uitvoerbaar - bijvoorbeeld door een andere zelfstandig ondernemer in te schakelen bij ziekte of andere omstandigheden. Deze vervangingsmogelijkheid zou altijd moeten bestaan, ook zonder directe aanleiding.
Tarief dat lijkt op het uurloon van een medewerker
Afspraken over vakantiegeld of doorbetaling bij ziekte zijn absolute no-go's in een overeenkomst, aangezien deze typisch zijn voor een arbeidsovereenkomst. In de praktijk zie je soms wel dat dat soort afspraken toch worden gemaakt. Dat zijn elementen die eerder wijzen op een arbeidsovereenkomst.
Blijf alert
Waak ervoor dat je opdracht niet geleidelijk transformeert in een verkapt dienstverband. Blijf alert op situaties waarbij de opdrachtgever buiten de oorspronkelijke opdracht om aanwijzingen gaat geven of extra taken verwacht. Vooral het bijhouden van administratie of activiteiten die typisch zijn voor werknemers in loondienst, kunnen een rode vlag zijn. Houd de grenzen van je opdracht daarom scherp in de gaten en blijf handelen vanuit je rol als zelfstandig ondernemer.
Het grijze gebied
Er is geen zwart-wit oplossing. Het is een weegschaal waar verschillende factoren op worden gelegd. Het is lastig om vooraf duidelijkheid te krijgen, maar je kunt wel je eigen positie als zelfstandige versterken.
Bijvoorbeeld door:
- Een eigen website te hebben
- Eigen apparatuur te gebruiken (laptop, telefoon, auto of bedrijfsbus met jouw logo etc.)
- Voor meerdere opdrachtgevers te werken
- De vrijheid te hebben om je eigen werktijden te bepalen
Welk risico loop je?
Als je feitelijk een werknemer bent zul je misschien Belastingvoordeel hebben gekregen als ondernemer waar je eigenlijk geen recht op had. Denk bijvoorbeeld aan aftrekbare kosten, dat moet je dan mogelijk terugbetalen aan de Belastingdienst.
Wat te doen bij twijfels over schijnzelfstandigheid?
Als de Belastingdienst tijdens een controle constateert dat er sprake is van schijnzelfstandigheid en concludeert dat je als zelfstandig ondernemer feitelijk in een verkapt dienstverband werkt, zijn er verschillende mogelijkheden. Als ondernemer kun je deze kwestie aan DAS voorleggen. Als je verzekerd bent kunnen we dit direct beoordelen. Zonder verzekering bieden we betaalde dienstverlening op aanvraag. Mocht de Belastingdienst een beslissing nemen waar je het niet mee eens bent, dan kun je hiertegen bezwaar maken en eventueel een gerechtelijke procedure starten.
Wat kan DAS voor jou betekenen?
DAS rechtsbijstand ondersteunt zelfstandig ondernemers bij juridische geschillen. Natuurlijk bij uitstek handig om te hebben. Ook als facturen niet betaald worden, dan biedt DAS hulp aan ondernemers. Met de betaalde dienstverlening on demand kun je daarnaast ook advies krijgen als je niet verzekerd bent. Dit omvat diensten waarbij je onder andere modelbrieven en contracten kunt opvragen aan onze juristen. Denk bijvoorbeeld aan het opstellen van sterke algemene voorwaarden.